پشت پردۀ برگزاری نشست سه‌جانبۀ عراق، اردن و مصر
نشست سه جانبه بین سران مصر، عراق و اردن هفتۀ گذشته (هفتۀ اول شهریور ۱۳۹۹) در امان پایتخت اردن برگزار شد. براساس خبرهای منتشرشده مسائل منطقه‌ای و موضوعاتی که به امنیت و ثبات در منطقه کمک می‌کند، در این نشست مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. برگزاری این نشست با توجه به آنکه رخدادها و اتفاقات اخیر منطقه مانندِ قطعات یک پازل کاملاً به هم مرتبط هستند می‌تواند حائز اهمیت باشد.
در این رابطه سفر اخیر «مصطفی الکاظمی»، نخست‌وزیر عراق به واشنگتن و قراردادهایی که بین دو کشور منعقد شد و سرانجام سفر الکاظمی به امان پایتخت اردن و دیدار با «ملک عبدالله دوم»، پادشاه این کشور و «عبدالفتاح السیسی»، رئیس‌جمهور مصر در چارچوب یک سری رویکردهای جدید منطقه‌ای و جهانی قابل تجزیه و تحلیل است.
رژیم صهیونیستی نیز اکنون به صورت آشکارا با امارات رابطه برقرار کرده و یک سری پروازهای مستقیم بین تل‌آویو و ابوظبی برقرار خواهد شد. احتمالاً در مرحلۀ بعد هم نوبت بحرین است که روابطش با رژیم صهیونیستی را عادی‌سازی کند. در این خصوص سفر «مایک پمپئو»، وزیر خارجه آمریکا به منطقه در همین چارچوب قابل تحلیل و ارزیابی است. پمپئو طی روزهای گذشته به سودان، فلسطین اشغالی، بحرین، امارات و عمان سفر کرد و در این راستا یک سری سناریوهایِ جدید در حال شکل‌گیری است. ازجمله اینکه یک خاورمیانه جدید بر اساس شاکلۀ عربی - عبری - آمریکایی شکل بگیرد و عراق نیز در این نقشه راه باید از دایره اعتقادی خود خارج‌شده و وارد دایرۀ عبری - عربی شود. به همین دلیل بعد از سفر مصطفی الکاظمی به آمریکا دفتر ایشان بیانیه‌ای منتشر کرد مبنی بر اینکه رابطۀ امارات و رژیم صهیونیستی به ابوظبی بستگی دارد و ارتباطی به عراق ندارد. این موضع‌گیری خنثی در شرایطِ کنونی منطقه بسیار تأمل برانگیز است.
لذا به نظر می‌رسد سفر نخست‌وزیر عراق به اردن و دیدار با پادشاه اردن و رئیس‌جمهور مصر در چارچوب تلاش کشورهای عربی به‌ویژه اتحادیه عرب برای واردکردن عراق به دایره عربی- عبری است. هدف تلاش کشورهای عربی به‌خصوص عربستان، اردن و مصر این است که عراق را از حوزه اعتقادی به فضای ارتجاع عرب بکشانند و فاصله بین تهران و بغداد را به لحاظ سیاسی و اعتقادی افزایش دهند. حتی سفر اخیر وزیر خارجه عربستان به بغداد هم در این چارچوب قرار دارد. دراین‌بین عمده مشکل کشورهای عربی این است که عراق محکوم است که در یک دایره اعتقادی قرار بگیرد و این برای کشورهای عربی به دلیل رویکرد و نگاه عاطفی مردم عراق به ایران مشکل‌ساز شده است.
در نتیجه، این تلاش‌ها بیشتر با هدف شکل‌گیری یک خاورمیانه جدید است که در آن عراق باید جایگاه خود را داشته باشد تا بتوانند یک کمربند و یک جبهۀ گستردۀ عربی – عبری - آمریکایی پیرامون ایران تشکیل دهند و جمهوری اسلامی را به اصطلاح منزوی سازند. همچنین از جمله اهداف عمده‌شان این است که دروازه ورود ایران به عراق را مسدود کنند. بنابراین دور از انتظار نیست که این تلاش‌ها و نگاه نخست‌وزیر عراق در آینده بغداد را به سمت دایرۀ عربی نزدیک کند؛ اما مشاهده کردیم که روز جمعه نشستی در منزل «هادی العامری»، یکی از رهبران سیاسی عراق با حضور مصطفی الکاظمی و شخصیت‌های تأثیرگذار تشکیل شد که در آن اخطار جدی به نخست‌وزیر داده شد که اگر به آمریکا امتیازی بدهد در آینده توسط پارلمان عراق استیضاح خواهد شد. در چنین شرایطی نخست‌وزیر عراق به‌رغم گرایشی که به سمت کشورهای عربی و آمریکا دارد اما باید به دایرۀ اعتقادی ملت عراق بازگردد.
در نهایت به نظر می‌رسد که طی دو ماه باقیمانده تا انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا، این کشور به کشورهای عرب منطقه و کشورهای عضو شورای همکاری خلیج‌فارس فشار وارد بیاورد که با رژیم صهیونیستی رابطۀ تنگاتنگی برقرار سازند. سفر پمپئو به کشورهای عرب حوزۀ خلیج‌فارس، اراضیِ اشغالی و سودان نیز با در نظر گرفتن همین اهداف صورت گرفته تا «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور تروریست آمریکا بتواند از این موضوع به عنوان یک برگ برنده در انتخابات ریاست جمهوری بهره ببرد. ضمن اینکه آمریکا با توجه به شکست در تمدید تحریم تسلیحاتی ایران و همچنین ناکامی‌اش در همراه کردن متحدانش با فعال کردن مکانیسم ماشه، اکنون تصمیم گرفته که کشورهای دوست ایران را از آن دور کند؛ بنابراین برگزاری این نشست سه جانبه را باید در راستای تلاش‌های آمریکا برایِ دور کردن عراق از ایران ارزیابی کرد.
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :