نگاه فرابرجامی اروپا به برجام
دکتر «عبدالرضا فرجی‌راد»، کارشناس مسائل ژئوپلیتیک با اشاره به صحبت‌ها و ادعاهای اخیر وزیر خارجه آلمان در خصوص لزوم شکل‌گیری توافقی فراتر از توافق هسته‌ای که برنامه موشک‌های بالستیک ایران را هم در بربگیرد؛ اظهار داشت: «آلمانی‌ها از ابتدا روی مسائلی مانند مسائل موشکی حساس بودند و حتی زمانی که «دونالد ترامپ»، رئیس‌جمهور تروریست آمریکا از برجام خارج شد و اروپایی‌ها خواستار بازگشت واشنگتن به برجام شدند، بارها اروپا به ویژه آلمان بر موضوع مذاکره بر سر مسئلۀ موشکی ایران تأکید کردند.» دکتر فرجی‌راد با اشاره به اینکه «جو بایدن»، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا چندی است بر این موضوع تأکید دارد که باید با متحدان اروپایی از نزدیک همکاری کنند و به توافقات بین‌المللی بازگردند، ادامه داد: «اکنون کشورهای اروپایی احساس می‌کنند فرصت خوبی ایجاد شده تا مطالباتشان را مطرح کنند. در واقع آن‌ها یک سنگی انداخته‌اند تا ببینند می‌توانند در کنار این سنگ‌اندازی یک شیشه‌ای را بشکنند و ایران را ترغیب کنند که برجام پلاس را مورد موافقت قرار دهد.»
این کارشناس مسائل ژئوپلیتیک تأکید کرد: «صحبت‌های «هایکو ماس»، وزیر خارجه آلمان درباره مسائل موشکی شاید هم عکس‌العملی باشد به مصوبۀ طرح اقدام راهبردی مجلس شورای اسلامی برای لغو تحریم‌ها؛ زیرا جو بایدن نیز پس از این مصوبه مجلس به نوعی عکس‌العملی هرچند ضعیف‌تر نسبت به این مسئله از خود نشان داد.» به گفته دکتر فرجی‌راد تا قبل از این موضوع، بایدن اصرار داشت که آمریکا به برجام باز می‌گردد اما بعد از این مصوبه وی تأکید کرد که بازگشت به برجام، کار بسیار مشکلی است و ما باید با اروپایی‌ها صحبت کنیم. کارشناس مسائل ژئوپلیتیک با اشاره به بیانیه اخیر سه کشور اروپایی عضو برجام یعنی فرانسه، انگلیس و آلمان در رابطه با نصب سه آبشار سانتریفیوژهای پیشرفته در کارخانه غنی‌سازی نطنز و تأکیدشان بر این موضوع که این اقدام مغایر برجام است، ادامه داد: «البته باید توجه داشت که صحبت هایکو ماس نیز نقض برجام محسوب میشود.»
دکتر فرجی‌راد با اشاره به صحبت‌هایی که پیرامون مسائل منطقه‌ای مطرح میشود گفت: «آن مسائل ارتباطی با برجام ندارد.» وی در پاسخ به این پرسش که غرب یعنی آمریکا و اروپا تا به امروز چه میزان به تعهدات برجامی‌شان عمل کرده‌اند توضیح داد: «آمریکا با ورود ترامپ به کاخ سفید از برجام خارج شد و ایران را تحت شدیدترین فشارهای اقتصادی قرار داد؛ اما جو بایدن رئیس‌جمهور منتخب آمریکا فعلاً اعلام کرده که قصد دارد به توافق برجام بازگردد. لذا در رابطه با عملکرد آمریکا باید دو آمریکای قبل و بعد از ترامپ را در نظر بگیریم.» دکتر فرجی‌راد با اشاره به بهانه‌های اروپا برای همکاری نکردن با ایران ادامه داد: «کشورهای اروپایی بعد از خروج آمریکا مدام می‌گفتند که ما تحت فشار واشنگتن بودیم و شرکت‌های خصوصی‌مان نیز اگر در صورت همکاری با ایران جریمه می‌شدند خودشان باید جریمه می‌پرداختند و لذا ریسک نکردند.»
این کارشناس مسائل اروپا تأکید کرد: «کشورهای اروپایی به‌رغم تحت فشار بودن باید راهکاری‌هایی را برای همکاری با ایران پیدا می‌کردند تا از اقتصاد کشورمان حمایت کنند.» این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه متأسفانه نه اروپا و نه آمریکا به تعهداتشان عمل نکردند، ادامه داد: «لذا این کشورها اکنون نمی‌توانند خواهان آن باشند که بعد از توجه به تحولات صورت گرفته در آمریکا، برجام دیگری تنظیم شود و این درخواست، خارج از مفاد برجام است.» به گفتۀ فرجی‌راد وقتی آمریکا و اروپا چنین مسائلی را خارج از برجام مطرح می‌کنند ایران نیز می‌تواند تعهداتش را کاهش دهد یا در قبال عمل نکردن غرب به مفاد برجام، عمل متقابل انجام دهد.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :