ریشه‌ها و پیامدهای بحران دیپلماتیک بین ریاض و بیروت
«قاسم محبعلی»، تحلیلگر مسائل غرب آسیا با اشاره به تنش دیپلماتیک میان عربستان و لبنان و همچنین انتقادات برخی اعضای دولت و سیاستمداران لبنان به اظهارات وزیر امور خارجه این کشور در خصوص کشورهای ایجاد کننده و حامی داعش و همچنین ضرورت حفظ سلاح حزب الله، خاطرنشان کرد: «دولت موقت فعلی در لبنان، همان دولتی است که با همکاری جبهۀ هشت مارس، یعنی ائتلاف حزب‌الله و میشل عون، تشکیل شد و وزیر خارجه آن به جنبش امل نزدیک است و طبیعتاً مواضع متفاوتی نسبت به سایر اعضای کابینه و رئیس‌جمهور دارد.»
وی با یادآوری اینکه در لبنان جریان ۱۴ مارس و سعد حریری رابطۀ نزدیکی با عربستان دارند و با این کشور، متحد هستند، افزود: «با توجه به اینکه رئیس‌جمهور لبنان همواره به رابطه‌اش با عربستان تأکید دارد، این اظهارات باعث شد در درون دولت موقت اختلافی ایجاد شود واکنش تند کشورهای عرب خلیج‌فارس را برانگیزد؛ در نهایت وزیر خارجه استعفا داد و از سمت خود کناره‌گیری کرد.»
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا با تأکید بر اینکه در لبنان همۀ جریانات به نوعی یک متحد خارجی دارند و محصول یک تفاهم منطقه‌ای و بین‌المللی است که دولت را در این کشور تشکیل می‌دهد، خشم عربستان نسبت به اظهارات وزیر خارجه لبنان را در چالش آفرینی برای تشکیل دولت در این کشور مؤثر دانست و ادامه داد: «هنوز تفاهمی میان طرف‌ها برای تشکیل دولت به ریاست حریری به وجود نیامده و همین اختلاف است که امکان تشکیل دولت پایدار را در لبنان نمی‌دهد. لبنان متأثر از دخالت‌های خارجی است و بدون تفاهم داخلی و منطقه‌ای و همچنین برخی قدرت‌های فرامنطقه‌ای، امکان شکل‌گیری دولت در لبنان وجود ندارد.»
محبعلی به اعمال برخی محدودیت‌های اقتصادی از سوی عربستان نسبت به لبنان پس از اظهارات وزیر خارجه اشاره کرد و در رابطه با پیامدهای آن گفت: «لبنان بدون کشورهای خلیج‌فارس، خصوصاً عربستان، تقریباً فاقد منابع کافی برای ادارۀ کشور است و ما شاهد اعتراضات و نارضایتی‌هایی که مردم نسبت به وضعیت معیشت خود داشته‌اند، هستیم. با این حال تا زمانی که این کشورها آمادگی نداشته باشند و تفاهمی شکل نگیرد، امکان ندارد که حاضر باشند کمک مالی به این کشور کنند و یا سرمایه‌گذاری در لبنان داشته باشند.» وی دربارۀ ریشه‌های این تنش دیپلماتیک با عربستان و اعتقاد دولت لبنان به حمایت مالی کشورهای عرب خلیج‌فارس از داعش، اضافه کرد: «دولت لبنان دربارۀ عربستان هیچ گاه چنین دیدگاهی را عنوان نمی‌کند. این دولت همواره ائتلافی از طوایف و گروه‌های سیاسی بوده است و هر طایفه و گروهی با حفظ مواضعش وارد دولت می‌شود و نمی‌شود آن را مواضع دولت و کل لبنان تلقی کرد.»
محبعلی با اشاره به واکنش شدید عربستان و برخی کشورهای عربی از جمله امارات، بحرین، کویت و مصر و نیز شورای همکاری خلیج‌فارس، در رابطه با پیامد این تنش و اقدامات بعدی این کشورها نسبت به لبنان، گفت: «آیندۀ این اقدامات بستگی به چگونگی چارچوب و ترکیب دولت آینده در لبنان دارد. اگر در این چارچوب و چینش منافع عربستان و گروه‌هایی که این کشور از آن‌ها حمایت می‌کند، برآورده شود، فشارها کاهش می‌یابد و سیاست آن‌ها نیز تغییر می‌کند؛ در غیر این صورت فشارها بر لبنان ادامه خواهد یافت و آن‌ها مانع تراشی می‌کنند تا اینکه دولتی پایدار در بیروت شکل نگیرد.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :