عالمگیر شدن کرونا و فاش شدنِ اولویتهای نابهجای آمریکا
«داریل کیمبال»، رئیس مؤسسه کنترل سلاح آمریکا در مقالهای که اندیشکده کنترل تسلیحات آمریکا منتشر کرد، نوشت: «۲۰ سال پیش، جان استاینبرنر، رئیس هیئت مدیره انجمن کنترلِ تسلیحات آمریکا در کتاب خود به نامِ اصول امنیت جهانی هشدار داد که جهانی شدن در حالِ تولید طبقه جدیدی از مشکلات امنیتی است که شعاعِ پراکندگیِ مخاطرات را افزایش داده و احتمالات را غیرقابلِ محاسبه ساخته است. وی استدلال کرده بود که سیاستگذاران مجبور به تغییر از واکنش به احتمالات به پیشگیری از حالتهایِ محتمل خواهند شد و این اقدام باید در قالب ائتلافی جهانی صورت گیرد.»
متاسفانه اولویتهای مصارف بودجهای در آمریکا و شیوه تفکر مرتبط با امنیت به شدت در قالبهایِ نظامی تعریف شده است. کنگره رقم بیسابقه ۷۴۶ میلیارد دلار را در سالِ مالی ۲۰۲۰ به دفاعِ ملی تخصیص داده است. تولیدکنندگان سلاح در آمریکا بر تجارتِ جهانی سلاح، سلطه دارند و به افروختن آتش درگیریهایِ منطقهای که توسعه انسانی را تحلیل میبرد، کمک میکنند. در سالهای اخیر، سیاست خارجی ملیگرایانه دولت ترامپ ذیل شعار اول آمریکا، کار کشورهای پیشرو را برایِ همکاری با هم بر سر دشوارترین چالشهایِ جهانی سختتر هم کرده است.
امروز ویروس بدیع کرونا (کوید -۱۹) که تهدیدی برایِ زندگی و جان میلیونها نفر در سراسرِ جهان شده، هزینه وحشتناک این گونه گزینشهایِ نابهجا در سیاستگذاری را به وضوح آشکار ساخته است. در حالی که چشمانداز و گستره تهدید ویروس کرونا خود را در ابتدایِ ماه ژانویه و فوریه نمایان ساخت، دولتِ ترامپ بر امور دیگری متمرکز شد. برایِ نمونه، دولت آمریکا در ماه فوریه از کنگره تخصیص ۴۴.۵ میلیارد دلار بودجه در سالِ مالی ۲۰۲۱ جهت برنامههای حفظ و ارتقای زرادخانه هستهایِ آمریکا را درخواست کرد که ۱۹ درصد بیشتر از سالِ قبل است.
دولت آمریکا دهها میلیارد دلارِ مالیاتدهندگان را برایِ حفظ زرادخانه بزرگ هستهای صرف میکند که قادر است سیارهمان را بارها و بارها نابود کند. این در حالی است که این دولت در انبارهایِ خود به تعداد کافی ماسک برایِ حفاظت از کارکنان بخش بهداشت که در خط مقدم مبارزه با کوید -۱۹ قرار دارند، در اختیار ندارد و پیشنهاد تعدیل برنامههایی را ارائه داده که به تشخیصِ زودهنگام بیماری کمک میکند.
انبار تدارکات پزشکی در آمریکا ۱۲ میلیون ماسک N-95 و ۳۰ میلیون ماسکِ جراحی در اختیار دارد که فقط حدود یک درصد از ۳.۵ میلیارد ماسک مورد نیاز در طولِ یک سال برای مواجهه با یک بیماری عالمگیر را تشکیل میدهد. بر اساس گزارش سایت «وار.زون»، با در نظر گرفتن نیم دلار بابتِ بهای هر ماسک، حدود ۱.۷۵ میلیارد دلار برای انبار کردن ماسکهایِ N-95 و حدود ۳۵۰ میلیون دلار در سال برایِ جایگزینی ماسکهای منقضی شده مورد نیاز است. این رقم کمتر از افزایشِ ۳.۲ میلیارد دلاریِ بودجهای است که پنتاگون برایِ برنامههای چند ساله حفظ و بازسازیِ موشکها، زیردریاییها و بمبافکنهایِ آمریکایی درخواست کرده است.
در همین حال، دولتِ آمریکا پیشنهاد کاهشِ ۳۷ درصدی بودجه درخواستیِ برنامه کاهش تهدید بیولوژیکیِ وزارت دفاع را ارائه داده که هدفِ این برنامه تسهیل تشخیص و گزارشدهیِ بیماریهای ناشی از پاتوژنهایِ خطرناک است. این در حالی است که در نتیجه آموزشهای ارائه شده بر مبنایِ این برنامه بود که مقاماتِ محلی در تایلند نخستین مورد از ویروس جدید کرونا را در این کشور تنها چند روز پس از کشف آن در ووهان چین تشخیص دادند.
حالا کنگره باید به سرعت برنامه موجود برای جایگزینی و ارتقای زرادخانه هستهای آمریکا را که همین حالا هم در حد افراط عظیم است، تعدیل کند. این کار در خرج کردن میلیاردها دلارِ مالیاتدهندگان صرفهجویی میکند که باید برای رسیدگی به اولویتهایِ بالاتر انسانی و ملزوماتِ تأمین امنیت بهداشت در نظر گرفته شوند.
ایالات متحده به جای کمک به یافتنِ راهحلهای امکانپذیر برای مقابله با تهدیدهایِ جدی جهانی، به بخشی از مشکل تبدیل شده است و این کار را بدتر خواهد کرد.
در حالی که دولت ترامپ میخواهد ظرفیتهای هستهای آمریکا را به بهایِ برنامههایی که نیازهایِ امنیتی بشری را تأمین میکنند، توسعه دهد، به توافقنامههایی که به دشواری به دست آمدهاند و تهدید هستهای را کاهش دادهاند، پشت کرده است. خروج یکجانبه آمریکا از توافق هستهای با ایران در سال ۲۰۱۵ بدون ارائه هیچ برنامه جایگزین، امکان بالقوه یک بحران جدید هستهای را تشدید کرد. دولتمردان ایران اعمال دوباره تحریمهای آمریکا را با کنار گذاشتن محدودیتهای کلیدی بر فعالیتهایِ هستهای خود پاسخ دادند.
علاوه بر این، پیشرفت پسا جنگِ سرد به سوی کاهش نقش و تعداد سلاح هستهای به بن بست خورده است. تاکنون، ترامپ در پیشنهاد به روسیه برای تمدید تنها معاهده باقی مانده که زرادخانههای هستهای دو کشور را محدود میسازد، یعنی معاهده جدید کاهش تسلیحات راهبردی ۲۰۱۰، قصور کرده است. منع اشاعه در سطحِ جهانی و رژیم خلع سلاح به عنوان بهترین عاملِ پیشگیری در برابر عالمگیر شدن سلاح هستهای، در معرض تهدیدی جدی قرار دارد.
شیوع کوید -۱۹ تنها جان مردم را نمیگیرد، بلکه زندگیِ شخصیمان را تغییر خواهد داد و تغییراتی اجباری را در نظامِ بینالملل ایجاد خواهد کرد. اگر میخواهیم قرنِ جاری را از سر بگذرانیم، باید تغییرِ اساسی در شیوه برخوردمان با چالشهایِ امنیتی جهانی و چگونگی همراستاسازیِ منابع علمی، اقتصادی، دیپلماتیک و سیاسیمان برایِ مواجهه با مخاطرات بهداشتی، تغییراتِ اقلیمی و هستهای داشته باشیم که همگیمان را تهدید میکند.
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح:
«گزارشات و تحلیلهای راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیلهای راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاهها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمیباشد.»
نظر شما :