اهداف راهبردی آمریکا در عراق پس از خروج نظامی ظاهری
اهداف راهبردی آمریکا در عراق پس از خروج نظامی ظاهری
«فرزاد پورسعید»، تحلیلگر مسائل غرب آسیا با اشاره به اعلام رسمی پایان مأموریت نیروهای نظامی ائتلاف بین‌المللی به سرکردگی آمریکا در عراق، خاطر نشان کرد: «چند سالی است که آمریکا معتقد است خلیج‌فارس و شمال آفریقا ارزش سابق را در تأمین منافع حیاتی‌اش ندارد و باید حضور نظامی مستقیم را در این منطقه کاهش دهد تا بتواند با کوچ به شرق آسیا، تهدیداتی را که از ناحیه چین متصور است، کنترل و متحدانش را در آن منطقه تقویت کند.»
وی افزود: «همان‌طور که برژینسکی نیز گفته بود، آمریکا مانند گذشته قدرت شناوری نیست که بتواند لجستیک و هزینه لازم را برای مداخله و حضور و عملیات نظامی هم‌زمان در چند منطقه راهبردی دنیا داشته باشد. با تشدید رقابت‌ها در غرب آسیا، این منطقه نظم در حال گذاری را تجربه می‌کند و در شرایط فعلی نظم گذشته اعتبار خود را از دست داده، نظم غالبی وجود ندارد و متغیرهایی که نظم منطقه‌ای جدید را دوام و قوام دهد، هنوز شکل نگرفته است.» این کارشناس مسائل غرب آسیا با اشاره به کاهش وابستگی آمریکا به نفت خلیج‌فارس، اهمیت حفظ موجودیت و امنیت رژیم صهیونیستی و تأثیر این منطقه در صدور تروریسم به غرب را از مؤلفه‌های امنیتی و راهبردی مهم برای آمریکا برشمرد و گفت: «پیشرفت‌های تکنولوژیکی آمریکا در حوزه‌های ماهواره‌ای و پهپادی ارزش حضور فیزیکی مستقیم را برای دستیابی به داده‌ها و اطلاعات امنیتی کاهش داده است.»
پورسعید به ارزش‌های امنیتی عراق در معادلات منطقه و همچنین مرزهای طولانی با ایران و امکان احتمالی مهار ایران به لحاظ ژئوپلیتیکی اشاره کرد و یادآور شد: «عراق عمق راهبردی سوریه و لبنان و محور مقاومت به حساب می‌آید و با توجه به این عوامل، سفارت آمریکا در عراق با ۱۶ هزار نفر کارمند و وسعت بالا، بزرگ‌ترین سفارت‌ها در دنیا و بزرگ‌ترین مرکز رصد و جاسوسی در منطقه است. این سفارت به دلیل ارزش و اهمیت عراق، مانند گذشته باقی می‌ماند.» وی ادامه داد: «براساس آنچه آمریکا اعلام کرده است، ۲۵۰۰ نیروی نظامی این کشور در عراق باقی می‌مانند، اما به امور شناسایی، پشتیبانی، آموزشی و مستشاری تغییر کارکرد می‌دهند. حفظ این نیروها به معنای این است که می‌توانند در بازۀ زمانی مشخص و بزنگاه تاریخی مجدداً تغییر کارکرد دهند و نمی‌توان گفت آمریکا در عراق حضور نظامی ندارد.»
راهبرد جدید آمریکا در عراق
این تحلیلگر مسائل غرب آسیا ضمن تشریح راهبرد جدید آمریکا در عراق، پس از خروج ظاهری نیروهای نظامی‌اش از این کشور، افزود: «درصورتی‌که نیروهای ملی‌گرا و آن‌ها که معتقد به عراق عربی هستند، دولت را در دست بگیرند، مسئولیت و کارکرد ضد محور مقاومت به نوعی بر عهدۀ دولت عراق خواهد بود.» پورسعید گفت: «خروج نیروهای نظامی آمریکا از عراق به نوعی در ادامۀ خروج نظامی این کشور از منطقه، مانند خروج از افغانستان، انتقال یکی از مهم‌ترین پایگاه‌های آمریکا از قطر به اردن و خروج هشت سامانۀ ضد موشکی پاتریوت از عراق، کویت، اردن و عربستان می‌باشد. آمریکا هم‌زمان رژیم صهیونیستی را از حوزۀ یوروکام در اروپا به حوزۀ فرماندهی سنتکام در غرب آسیا منتقل کرد. توافق ابراهیم نیز هم‌زمان با میدان دادن نظامی به رژیم صهیونیستی در غرب آسیا و خلیج‌فارس انجام شد و از ابتدای سال جاری هم شاهد بودیم که هواپیماهای این رژیم در چند نوبت نیروهای الحشدالشعبی را بمباران کردند.» وی اضافه کرد: «انتقال پایگاه آمریکا به اردن به مفهوم حراست بهتر از امنیت رژیم صهیونیستی است و اجازه می‌دهد فضای عراق در پوشش ناتو و سنتکام، در اختیار هواپیماهای این رژیم قرارگیرد.»
پیامدهای مداخله آمریکا در عراق
پورسعید به پیامدهای مداخلۀ آمریکا در عراق در حوزه‌های داخلی و منطقه‌ای اشاره کرد و ادامه داد: «با توجه به اینکه نظم امنیتی غرب آسیا، نظم در حال گذار است، با این مداخلات تحقق نظم مطلوب برای محور مقاومت مقداری دور از انتظار خواهد شد و به سمت الگوی مطلوب رژیم صهیونیستی و تأمین منافع آن می‌رود. ضمن اینکه نظم مطلوب عربستان نیز موازنۀ قوای همه جانبه در برابر ایران است. حتی تمایل عربستان برای مذاکره با ایران نیز نه لزوماً برای رسیدن به تفاهم، بلکه به نظر می‌رسد با هدف اصلی کاهش نگرانی‌های ایران و کم کردن از هزینه‌های پیمان امنیتی است که احتمالاً عربستان در آینده با رژیم صهیونیستی خواهد داشت.»
وی با بیان اینکه واشنگتن به دنبال برتری رژیم صهیونیستی در منطقه در غیاب حضور نظامی‌اش است، تصریح کرد: «آن‌ها برای تحقق این اهداف، برای سوق دادن عراق به سمت پیمان ابراهیم تلاش می‌کنند و به دنبال تغییر چینش‌های نظامی، امنیتی و سیاسی و ظرفیت‌سازی برای آن هستند. چنین هدفی با هژمونی گرایش سیاسی ملی عربی در عراق ممکن می‌شود؛ عراقی که ابتدا موجودیت عربی دارد و بعد شیعی - سنی.» این کارشناس مسائل غرب آسیا با بیان اینکه مداخلۀ آمریکا و برتری دادن به یک گروه سیاسی در عراق می‌تواند در بلند مدت چالش امنیتی برای این کشور ایجاد کند، گفت: «به هر حال به لحاظ مشکلات اقتصادی از دو سال گذشته شاهد اعتراضات و تجمعات هستیم که به وضع فعلی منجر شد. گروه سیاسی پیروز در انتخابات عراق، باید تجربۀ حکمرانی خود را به منصه ظهور برسانند و جامعه آن‌ها را به آزمون بگذارد. اگر تجربه ناموفقی باشد به احتمال زیاد ورق برخواهد گشت. تا آن زمان شاهد اعتراضات گسترده ملی در عراق نخواهیم بود.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :