پیامدهای تصویب لایحۀ ممنوعیت پهپادهای ایران در آمریکا
پیامدهای تصویب لایحۀ ممنوعیت پهپادهای ایران در آمریکا
دکتر «هرمز جعفری»، کارشناس بین‌الملل در مرکز مطالعات فناوری ریاست جمهوری با اشاره به اقدام کمیتۀ روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا در تصویب لایحۀ دو حزبی «توقف پهپادهای» ایران که هدف آن ممنوعیت هرگونه تأمین، فروش یا انتقال پهپادهای نظامی و قطعات آن از ایران و یا واردات آن به ایران است، خاطر نشان کرد: «این اقدامات در کنار تحریم‌هایی است که وزارت خزانه‌داری آمریکا چندی پیش علیه صنعت پهپادی ایران اعمال کرد.»
وی افزود: «پس از حملات پهپادی به کشتی مرسر استریت و سپس پایگاه التنف آمریکا در سوریه این اقدامات خصمانه در محافل سیاسی و قانون گذاری آمریکا در سطح دولت و کنگره آغاز شد.» این تحلیلگر مسائل بین‌الملل گفت: «مقامات ارشد نظامی و سیاسی آمریکا آشکارا نسبت به توسعه صنعت پهپادی ایران ابراز نگرانی کرده‌اند. ژنرال مکنزی، فرمانده نیروی‌های تروریست سنتکام غرب آسیا آمریکا، در کنگره اعلام کرد ما برای اولین بار بدون برتری مطلق هوایی عملیات‌ها و مأموریت‌های خود را انجام می‌دهیم. اشاره او در واقع این بود که در این حوزه، ایران برتری مطلق آمریکا را در منطقه زیر سؤال برده است.»
جعفری اضافه کرد: «وقتی که حملات پهپادی به آرامکو عربستان انجام شد مقامات آمریکایی و کارشناسان نظامی از بلوغ صنعت موشکی و پهپادی ایران سخن گفتند و آن را تحولی می‌دانستند که ملاحظات راهبردی را تغییر می‌دهد.» این کارشناس مسائل بین‌الملل با بیان اینکه این قانون که در سطح کنگره علیه ایران تصویب شده اصلاحیه‌ای است بر ماده ۱۰۷ قانون کاستا که سال ۲۰۱۷ تحریم‌هایی را علیه صنایع نظامی ما و روسیه اعمال کرده بود، توضیح داد: «در این اصلاحیه به صورت دقیق و روشن به مباحث پهپادی پرداخته شده است. البته این قانون هنوز در سطح ارائه لایحه است و مصوبۀ کنگره را دریافت نکرده و در سطح مجلس نمایندگان آمریکا هم تصویب نشده؛ اما با توجه به حمایت دموکرات‌ها از آن، احتمالاً تصویب خواهد شد.»
دکتر جعفری درخصوص پیامدهای تصویب این قانون، تصریح کرد: «طبیعتاً به هر میزان که تعاملات بین‌المللی یک کشور در زمینۀ صنایع مختلف شرایط عادی داشته باشد برای تسریع در پیشرفت و توسعه آن بهتر خواهد بود و آن کشور می‌تواند از تجربیات بین‌المللی استفاده کند، به قطعات پیشرفته‌تری دسترسی پیدا می‌کند و یا می‌تواند بازارهای بین‌المللی برای فروش در اختیار داشته باشد. چنین قانونی زنجیره تولید و فروش را هدف قرار داده، اما قطعاً آنچه که در عنوان این قانون و با عنوان متوقف کردن پهپادهای ایرانی آمده، اتفاق نخواهد افتاد.» وی ادامه داد: «صنایع نظامی ایران بومی و داخلی هستند، ضمن اینکه قطعات چنین پهپادهایی دارای کاربرد دوگانه از جمله در صنایع سرگرمی و با کاربرد در اسباب‌بازی‌ها است و نمی‌توان به سادگی آن‌ها را تحریم و دسترسی به آن‌ها را محدود کرد.»
توقف‌ناپذیر بودن صنعت پهپادی ایران
دکتر جعفری با بیان اینکه چنین قانونی شاید بتواند مبنایی برای اقدامات بعدی شود و اقداماتی در سطح بین‌المللی و در سازمان ملل و شورای امنیت مورد پیگیری قرار گیرد، اضافه کرد: «آنچه آن‌ها بسیار نسبت به آن بسیار نگرانی دارند، بحث دسترسی احتمالی نیروهای مقاومت در سطح منطقه به این‌گونه پهپادها است. آن‌ها می‌خواهند این مسئله را محدود کنند؛ اما محدود و متوقف کردن صنعت پهپادی ایران هرگز اتفاق نخواهد افتاد.» این کارشناس مرکز مطالعات فناوری ریاست جمهوری با تأکید بر اینکه صنعت پهپادی ایران که اقدامات اولیۀ آن از دهه ۸۰ آغاز شده به نوعی از بلوغ در کشور رسیده و دانش آن در کشور نهادینه شده است، گفت: «صنایع پهپادی و موشکی ایران دو بعد از مهم‌ترین ابعاد قوت نظامی ایران در منطقه هستند. غربی‌ها در حوزۀ ساخت پهپادها و تسلیحات تهاجمی سرمایه‌گذاری زیادی کرده‌اند. آمریکا در این حوزه بسیار سرمایه‌گذاری کرده است؛ اما در بعد دفاعی و سیستم دفاع موشکی برای هدف‌گیری این پهپادها، نتوانسته‌اند به حد کافی موفق عمل کنند.»
دکتر جعفری با بیان اینکه آمریکا حدود دو الی سه سال است که به طور جدی‌تر به دنبال تحقیق و ساخت سیستم‌های دفاعی در مقابل پهپادها و ایجاد شبکه‌های دفاعی در این حوزه است، اظهار داشت: «در قانون ۲۰۲۱ اختیارات دفاع ملی آمریکا، به این مسئله پرداخته شده که سیستم‌های دفاع موشکی را در این حوزه هم توسعه دهند.» وی با اشاره به ضرورت توجه و عزم ایران به توسعۀ صنایع دفاعی و حفظ توازن قدرت در منطقه، تأکید کرد: «ایران باید سرمایه‌گذاری بیشتری در این حوزه انجام دهد تا بُرد و مدت پروازی این پهپادها را تا آنجا که می‌تواند افزایش دهد و بر سرمایه‌گذاری در خصوص قدرت حمل بار آن‌ها تمرکز کند.»
دکتر جعفری ادامه داد: «ایران باید بحث رادار گریزی و چابکی را نیز مدنظر داشته باشد. آمریکا در خلیج‌فارس برای هدف قراردادن قایق‌های تندرو کوچک و یا پهپادها، سلاح‌های لیزری را آزمایش می‌کند و ایران نیز باید در این حوزه‌ها سرمایه‌گذاری بیشتری انجام دهد.» وی با بیان اینکه آمریکا هنوز تجهیزات مربوط به دفاع در مقابل پهپادها را در اختیار کشورهای منطقه قرار نداده، گفت: «ایران باید توجه داشته باشد که در بحث موازنه قدرت در این حوزه فعالانه عمل کند تا اخلالی در مسیر تبدیل شدن کشور به ابرقدرت پهپادی در سطح منطقه ایجاد نشود.» این تحلیلگر مسائل بین‌الملل با تأکید بر ضرورت روشن ساختن ابعاد دفاعی صنایع نظامی ایران در افکار عمومی دنیا و ردِّ بُعد تهاجم به منافع و امنیت ملی دیگر کشورها، اضافه کرد: «قدرت رو به رشد صنایع دفاعی ایران، برخلاف ادعای آمریکا، برای بی ثبات‌سازی منطقه نیست، بلکه در جهت حفظ ثبات و امنیت کشور و منطقه است.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :