اشتباه محاسباتی مغرب در نزدیکی به تل‌آویو

مغرب سال‌هاست که از مشکلات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی رنج می‌برد و تلاش دارد تا با نزدیک شدن به رژیم اسرائیل و آمریکا از این بحران‌ها خارج شود. از سال ۲۰۰۰ میلادی کشور عربی مغرب بدون هیچ‌گونه توجیه سیاسی و امنیتی، رابطه سیاسی خود را با رژیم صهیونیستی برقرار کرد و در پی آن، سفارتخانه آن رژیم را در رباط گشود. این در حالی است که الجزایر برقراری رابطه بین دو رژیم را تهدیدی برای امنیت خود می‌داند.

در دوران حاکمیت ملک حسن دوم، پادشاه سابق مغرب، وی رابطه با رژیم صهیونیستی را به‌صورت پنهانی آغاز کرد؛ زیرا شرایط جهان عرب در آن زمان به‌گونه‌ای نبود که ملک حسن دوم بتواند رابطه خود را با این رژیم علنی کند. موضوع رابطه بین مغرب و رژیم صهیونیستی اگرچه موضوع تازه‌ای نیست اما ملک محمد ششم، پادشاه مغرب اعتقاد دارد که همسویی با اسرائیل و لابی صهیونیستی در ایالات‌متحده می‌تواند به برون‌رفت کشور پادشاهی مغرب از برخی بحران‌های اقتصادی‌، امنیتی و سیاسی منجر شود.

مغرب به دلیل درگیری ۳۰ ساله با جبهه پولیساریو برای اعلام استقلال صحرای غربی از این کشور، با یک چالش نظامی و امنیتی شدید که اقتصاد این کشور را تحت تأثیر قرار داده مواجه است. جبهه سوسیال‌دموکرات پولیساریو تحت حمایت الجزایر، نزدیک به ۴ دهه است که درگیری خونینی با ارتش مغرب دارد. لذا استقلال صحرا از کشور مغرب به مفهوم خارج شدن بخش وسیعی از سرزمین مغرب از حاکمیت این کشور خواهد بود. مغرب مدعی است که ارتش الجزایر به اعضای جبهه پولیساریو که از ۱۵ هزار چریک ورزیده تشکیل می‌شود آموزش نظامی و کمک تسلیحاتی می‌کند و بارها دو کشور تا مرز درگیری نظامی پیش رفتند.

از سوی دیگر اختلافات مرزی بین اسپانیا و مغرب بر سر دو منطقه استراتژیک «سبته وملیلا» که تحت حاکمیت اسپانیا قرار دارند، کشور پادشاهی مغرب را به سمت چالش با کشور اروپایی اسپانیا و در نهایت اتحادیه اروپا سوق داده است. لذا مغرب طی دو سال گذشته به‌طور آشکار به سمت برقراری رابطه آشکار با رژیم صهیونیستی حرکت کرد و یک قرارداد امنیتی-نظامی با این رژیم امضا کرد. هدف از این قرارداد این است که کشور پادشاهی مغرب از توانمندی نظامی و امنیتی اسرائیل برای تقابل با چریک‌های جبهه پولیساریو و تهدید امنیت همسایه خود الجزایر استفاده کند.

سفرهای اخیر وزرای خارجه و جنگ رژیم صهیونیستی به مغرب در چارچوب تلاش این رژیم برای احداث پایگاه‌های جاسوسی و نظامی در منطقه موسوم به مغرب عربی قرار دارد. از سوی دیگر مغرب در آخرین نشست سران اتحادیه آفریقا پیشنهاد کرد که رژیم صهیونیستی به‌عنوان عضو ناظر وارد این اتحادیه آفریقایی شود که با مخالفت شدید الجزایر، موریتانی و تونس مواجه شد. الجزایر بارها در نشست‌های منطقه‌ای و عربی برقراری رابطه بین کشورهای عربی و رژیم صهیونیستی را مغایر با اساسنامه و قوانین داخلی اتحادیه عرب تلقی کرده و رابطه بین مغرب و این رژیم را نقض آشکار تصمیمات مشترک عربی تلقی کرده است. همچنین شاهد بودیم که نشست اخیر مشترک وزرای خارجه مصر، مغرب، امارات و بحرین با وزرای خارجه رژیم صهیونیستی و آمریکا در صحرای نقب، خشم مقامات الجزایر را برانگیخت و آخرین حلقه ارتباطی بین الجزایر و مغرب نیز قطع شد. در این نشست، طرح موسوم به مهندسی امنیت منطقه و شکل‌گیری ناتوی عبری-عربی برای مقابله با ایران و محور مقاومت موردبحث وزرای خارجه ۴ کشور عربی و آمریکا و رژیم صهیونیستی قرار گرفت که این امر با واکنش برخی کشورهای عرب شمال آفریقا مانند تونس و الجزایر مواجه شد. ازاین‌رو مغرب اکنون مسیر خود را از برخی کشورهای عرب شمال آفریقا جدا کرده و مسیر همسویی با رژیم صهیونیستی و تهدید امنیت کشور الجزایر را در پیش‌گرفته که احتمال دارد به درگیری مرزی میان دو کشور نیز منجر شود.

منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی

توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»