سخنرانی آقای دکتر آرام ماردیروسیان، استاد دانشگاه سوربون فرانسه

به گزارش مرکز ارتباطات و روابط بین الملل دانشگاه عالی دفاع ملی، «آرام ماردیروسیان» استاد تاریخ و حقوق دانشگاه سوربون فرانسه که موفق به حضور در همایش بین المللی هندسه نظم جدید جهانی نشده بود، با ارسال پیامی تصویری، در این همایش مشارکت علمی نمود. متن این پیام ویدیویی بدین شرح است:

پیوند ایران و ارمنستان به دوران هخامنشیان برمی گردد، زیرا می دانستیم که واژه ارمنستان برای اولین بار در تاریخ، ۵۰۰ سال قبل از میلاد در کتیبه بیستون ظاهر شد. از آن زمان تا به امروز، این دو کشور همسایه روابط نزدیک و اغلب دوستانه داشته اند. پس از فروپاشی نهایی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱، قفقاز جنوبی وارد مرحله بی ثباتی جدی شد که اساساً ناشی از اراده توسعه طلبانه ترکیه و آذربایجان بود که همگی خود را یک ملت و دو دولت می نامند. سیاست تهاجمی و غیرقابل شفاف ترک و آذری با جنگ ۴۴ روزه علیه اسد در پاییز ۲۰۲۰ ابعاد گسترده تری به خود گرفت. طی این جنگ ویرانگر ترکیه و آذربایجان چندین هزار تروریست تکفیری را که عمدتاً از سوریه منتقل شده بودند مستقر کردند. این تروریست ها نه تنها علیه ارامنه اقدام وحشیانه انجام می دهند، بلکه امنیت ایران را به شدت به خطر انداختند. شکست ارمنستان با اعلامیه ۹ نوامبر ۲۰۲۰ که بین پاشینیان، علی اوف و عوامل رئیس جمهور پوتین به امضا رسید، تایید شد. از آن زمان، نه تنها ترک‌ها و آذری‌ها می‌خواهند برای همیشه ارامنه آرتساخ را از بین ببرند، اما حتی بیشتر از آن می‌توان به وضعیت زنگزور اشاره کرد که مرز کمی با ایران و ارمنستان دارد و از تداوم ارضی بین ترکیه و آذربایجان جلوگیری می‌کند در اینجا سیاست پان ترکیسم و عثمانی با خشونت به کار گرفته می شود و ایران را رقیب تاریخی می داند که باید از بین برود. از نظر ایران، انتخاب سنی ها توسط نیروهای پان ترکیش فاجعه خواهد بود. زیرا به نفع طرح های تجزیه طلبان بخشی از ترک ها به عنوان یک طرح ابتدایی است که به ویژه در شمال ایران وجود دارد.

برای تهران، در صورت حمله آذربایجان به ارمنستان جنوبی با کمک ترکیه، وضعیت پیچیده است. در واقع، اگر ایران که بطور پیشگیرانه نیروهای زرهی بزرگی را در مرزهای خود مستقر کرده است، تصمیم به مداخله بگیرد، نه تنها باید با نیروهای پان ترکیش مقابله کند، اما در باکو نیز وضعیت خوبی دارد. در این دو دهه، اسرائیل در آذربایجان یک اتحاد استراتژیک ایجاد کرده است. دقیقاً اولی سلاح دوم را به میلیاردها دلار فروخت و در ازای آن نفت و مهم تر از همه تضمین دسترسی به ایران را دریافت کرد. دلیل اصلی این اتحاد، تمایل اسرائیل با حمایت ایالات متحده و قدرت غربی برای بهره‌مندی از طریق آذربایجان از یک بالکن بر فراز ایران است تا بتواند عملیات نظامی علیه تهران را آغاز کند. این سیاست خشن غربی ضد ایرانی نیز کاملاً با استراتژی نئوعثمانی ترکیه و تمایل تجزیه طلبانه آذربایجان همخوانی دارد. البته بی‌ثباتی جنوب قفقاز و بیشتر در سطح جهانی خاورمیانه، مشکلات روسیه را که در جنگ خونین اوکراین منعکس شده است، بسیار افزایش داده است. اوکراین بدون قید و شرط از قدرت ها حمایت کرد.

در نتیجه، در این نظم جدید نامطمئن جهانی، ایران که یک قدرت کلیدی منطقه ای را تشکیل می دهد، بیش از هر زمان دیگری به عنوان بازیگر اصلی ثبات و صلح در جنوب قفقاز و به طور کلی در خاورمیانه در برابر استراتژی های جنگی ظاهر می شود. بی ثباتی هایی که به تازگی به آنها اشاره کردیم. اما بیشتر از این وجود دارد، امروزه بسیاری از درگیری ها در دنیا جنبه مذهبی دارند. برای ذکر تنها مورد ارمنستان، به یاد بیاوریم که اردوغان و علی اف بُعد مذهبی قوی به جنگ ۴۴ روزه دادند، همانطور که در جنگ نسل کشی ۱۹۵۰ رخ داد. جنایات وحشیانه علیه بشریت و تخریب منظم و اساوب وار بناهای تاریخی مسیحی که توسط مهاجمان انجام شد، تعصب مذهبی آنها را تأیید می کند. فراتر از ارمنستان، در شرایط کنونی جهانی تنش های شدید مذهبی، ایران نمونه ای از امکان زندگی مشترک نه تنها مسالمت آمیز، بلکه مثمر ثمر بین مسیحیان و مسلمانان را ارائه می دهد.

پیوندهای اعتماد و دوستی که امروز ایران و ارمنستان مسیحی را به هم پیوند می دهد، به وضوح این الگو را نشان می دهد. علاوه بر این، دیدیم که این دو کشور با هم علیه سیاست پان ترکیستی و تکفیری که توسط ترکیه سنی با حمایت حداقل کشورهای غربی و آذربایجان شیعه مورد حمایت اسرائیل که رسماً یک فرقه یهودی است، می جنگند. اما جایی که ایران و ارمنستان صادقانه بر اختلاف مذهبی غلبه می کنند تا با هم برای صلح و ثبات همکاری کنند. ترکیه، آذربایجان، اسرائیل و بسیاری از متحدان آنها ابتدا مخالفت های خود را پنهان می کنند، حتی نفرت های خود را فقط برای اینکه بتوانند با هم سیاست های جنگ طلبانه و هژمونی را توسعه دهند. این آزمایش، ایران اسلامی را از طریق امتیازات خود با ارمنستان مسیحی نشان می‌دهد که در سطح کلی‌تر، تهران می‌تواند در آینده خود را به عنوان رابطی بین قدرت و بودجه آسیایی هند و بودایی به‌ویژه چین و جهان غربی که ارمنستان به آن می‌خواهد قرار دهد. به احتمال زیاد به او دسترسی داشته باشید. در پایان، در این زمان پرآشوب و خطرناک که هر روز صدای جنگ کمی بلندتر از سر گرفته می‌شود، ایران می تواند خود را در نظم جدید جهانی به عنوان بازیگر اصلی در خدمت ثبات ژئوپلیتیکی و مذهبی نه تنها در جنوب قفقاز و خاورمیانه بلکه به طور کلی در سطح جهانی قرار دهد. ‌‌‌‌‌