شکست مدعیان حقوق بشر در آزمون کرونا
دکتر «عبدالرضا فرجی‌راد» با بیان اینکه با شیوع جهانی ویروس کرونا، نظم حقوق بشریِ فعلی تا حدی به هم ریخت، خاطرنشان کرد: «تا پیش از شیوع کرونا کشورها به لحاظ مسائلِ حقوق بشری به دو دسته تقسیم شده بودند؛ برخی کشورهایِ پیشرفته‌ای که حقوق بشر را رعایت و یا تا حدودی رعایت می‌کردند و دسته دوم، آن‌ها که این موضوع را چندان مورد توجه قرار نمی‌دادند و عمدتاً در بلوکِ جهان سوم بودند؛ البته برخی از کشورهایِ قدرتمند نیز در این دسته قرار می‌گرفتند.»
فراموشی اصول حقوق‌بشر با شیوع کرونا در برخی کشورهای اروپایی
وی افزود: «با شیوع کرونا و کمبود امکانات بیمارستانی و خدمات‌دهی به مبتلایان، بسیاری از کشورهای مدعیِ رعایت حقوق بشر در اروپا و خارج آن، ازجمله کشورهای حوزه اسکاندیناوی و به ویژه سوئد که در رأسِ مدعیان بودند، نشان دادند در مواقعی که از نظرِ امکانات ضعیف هستند و یا توانِ مقابله با بحرانِ ناشی از شیوع ویروس را ندارند، حقوق‌بشر را هم به دستِ فراموشی می‌سپارند.» این استاد ژئوپلیتیک با اشاره به وضعیتِ نامناسب و غیرانسانی رسیدگی به مبتلایان به کرونا در روزهایِ ابتدایی شیوع این بیماری در اروپا، گفت: «در ایتالیا در رابطه با بیمارانی که به مراکز درمانی مراجعه می‌کردند، شرایط سنی در نظر گرفته می‌شد و افراد مسن به‌رغم وخامت حال جسمی‌شان کنار گذاشته می‌شدند که بمیرند، بی آنکه امکانی برای استفاده از خدمات و دستگاه‌هایِ تنفسی داشته باشند. در سوئد که از نظر رعایت اصولِ حقوق بشری در سطح نظام بین‌الملل مطرح است، از ابتدا اعلام کردند به دلیلِ کمبود امکانات نمی‌توانند پاسخگوی همه بیماران باشند و آن‌ها که بالای ۶۵ سال دارند، حتی در صورتِ وخامت حالشان، به بیمارستان مراجعه نکنند و در صورتِ مراجعه هم بستری نخواهند شد!»
دکتر فرجی‌راد با اشاره به گزارش منتشرشده مبنی بر اینکه خانواده‌ها در سوئد عزیزانشان را که مبتلا به کرونا شده بودند، باید در خانه نگهداری می‌کردند و به دلیل عدمِ دسترسی به امکانات جانشان را از دست داده‌اند، ادامه داد: «آن خانواده‌ها معتقد بودند اگر بیمارستان‌ها عزیزانشان را می‌پذیرفتند، شاید آن‌ها تا ۲۰ سال دیگر هم می‌توانستند زندگی کنند.» وی رسیدگی به وضعیت بیمارانِ مبتلا به کرونا را در هفته‌های ابتداییِ شیوع آن در ایالات متحده آمریکا و انگلیس را مشابه این کشورهایِ اروپایی عنوان کرد و افزود: «در مقابل، در برخی کشورها از جمله ایران، این‌طور نبود که اگر در روزهای اول هم مقداری تحتِ فشار خدمات بیمارستانی قرار می‌گرفتند، بیماری را پذیرش نکنند. ممکن بود امکانات کم باشد و یا در روزهای اول در اختیار همه قرار نگیرد، اما بیمارستان‌ها بیماران را می‌پذیرفتند و تخت و سایرِ امکانات در اختیارشان می‌گذاشتند. در افغانستان، ترکیه و پاکستان هم شاهد رد کردن بیماران نبودیم.»
این استاد ژئوپلیتیک تأکید کرد: «رویکردها در درمانِ بیماران مبتلا به کرونا نشان داد که حقوق بشر در برخی کشورها ممکن است در شرایط عادی بیشتر مورد توجه قرار گیرد، اما در وضعیت‌هایِ خاصِ مقابله با بیماری‌هایِ مسری و یا وقوع جنگ ممکن است فراموش شود و به جنبه‌هایِ انسانیِ مسائل توجهی نشود.»
ضرورت توجه کشورها و سازمان‌های حقوق بشری
دکتر فرجی‌راد گفت: «باید دید بعد از اتمام کرونا در مقابل وقوع این اتفاقات، کشورها و سازمان‌های حقوق بشری چه موضعی خواهند گرفت. البته برخی سازمان‌هایِ حقوق بشری با توجه دادن به آن‌ها، در این رابطه انتقادهایی مطرح کرده‌اند، اما امیدواریم در آینده این مسئله بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.»
نگاه سیاسی به موضوع حقوق بشر
وی با تأکید بر اینکه حقوق بشر، امری واقعی است ولی سیاسی می‌شود، ادامه داد: «در جنگ بوسنی شاهد بودیم که اروپایِ مدعی حقوق بشر تا مدت‌ها نسبت به کشتارِ مسلمانان توسط صرب‌ها موضع‌گیری نداشت و بعد با موضع‌گیری، شروع به اعزام نیرو به این منطقه کردند، اما نیروهایِ هلندی در تفاهمی با صرب‌ها، در منطقه «صربرنیتسا» یک شبه عقب کشیدند و صرب‌ها ۱۲ هزار انسان بی‌گناه را در آن منطقه قتل‌عام کردند که هنوز داغِ آن بر دل ملت بوسنی باقی‌مانده است، مسائل زیادی از این دست را می‌توان مثال زد.» دکتر فرجی‌راد گفت: «آنجا که منافع کشورها ایجاب می‌کند، مسائلی مانند حقوق بشر را رعایت می‌کنند؛ هرچند که در رابطه با کرونا هم به آن بی‌توجهی شد. کشورها نگاه خود را با متحدانشان، منافعشان و فشارهایی که از بیرون تحمل می‌کنند هماهنگ می‌کنند.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح:
«گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :